انواع واریابل

انواع واریابل ، ترانسفورماتور یکی از تجهیزات برقی است که برای انتقال و تغییر ولتاژ بین دو مدار استفاده می‌شود. در ساختار ترانسفورماتور، از انواع مختلف واریابل یا واریاک استفاده می‌شود که وظیفه تنظیم و کنترل ولتاژ و جریان ورودی و خروجی را برعهده دارند.

انواع مختلف واریابل که در ترانسفورماتور کاربرد دارند عبارتند از:

1. واریابل ولتاژ (Varying Voltage): این نوع واریابل به منظور تنظیم و اعتبارسنجی ولتاژ ورودی ترانسفورماتور استفاده می‌شود. با تغییر مقدار واریابل، ولتاژ خروجی نیز تغییر می‌کند.

2. واریابل جریان (Varying Current): این نوع واریابل به منظور تنظیم و اعتبارسنجی جریان ورودی به ترانسفورماتور استفاده می‌شود. با تغییر مقدار واریابل، جریان خروجی نیز تغییر می‌کند.

3. واریابل ترانسفر (Transformer Tap): این نوع واریابل برای کنترل و تنظیم نسبت تبدیل ولتاژ بین دو نوعپردازنده (Primary و Secondary) ترانسفورماتور استفاده می‌شود. با تغییر مقدار واریابل، نسبت تبدیل ولتاژ نیز تغییر می‌کند.

4. واریابل امپدانس (Varying Impedance): این نوع واریابل برای کنترل و تنظیم امپدانس ورودی ترانسفورماتور استفاده می‌شود. با تغییر مقدار واریابل، امپدانس خروجی نیز تغییر می‌کند.

از این انواع واریابل‌ها در ترانسفورماتور‌های کوچک و بزرگ، در محدوده‌های توزیع و انتقال برق و در سیستم‌های قدرت استفاده می‌شود. علاوه بر این، واریابل‌ها در مدارهای حمایتی و کنترلی ترانسفورماتور نیز کاربرد دارند.

واریابل چیست؟

ترانسفورماتور به عنوان یک دستگاه الکترونیکی که برای تغییر ولتاژ و جریان بین دو مدار متفاوت استفاده می‌شود، از واریابل ساخته می‌شود. واریابل دستگاهی است که به کمک آن می‌توانیم روی ولتاژ و جریان مورد نیاز خروجی ترانسفورماتور تأثیر بگذاریم.

واریابل در ترانسفورماتور عملکرد ولتاژ این دستگاه را کنترل می‌کند. برای انتخاب و تغییر والوهای واریابل، فشارهایی روی پیچ‌های داخلی و خارجی ترانسفورماتور اعمال می‌شود. با تنظیم واریابل، ولتاژ و جریان خروجی می‌تواند به طور دقیق تغییر کند.

واریابل در ترانسفورماتورهای قدرت استفاده می‌شود تا بتوان ولتاژ خروجی را تنظیم کرد. به عنوان مثال، در منابع تغذیه قابل تنظیم و اینورترها، نیاز به تغییر ولتاژ و جریان ورودی ممکن است و در این موارد از ترانسفورماتورهایی با واریابل استفاده می‌شود تا بتوان ولتاژ و جریان خروجی را تنظیم کرد.

علاوه بر این، واریابل در ترانسفورماتورهای قدرت برای کنترل روشنایی در راه‌ها و خیابان‌ها استفاده می‌شود. با تغییر ولتاژ واریابل در ترانسفورماتورهای مربوطه، می‌توان میزان نور صادر شده توسط چراغ‌ها را تنظیم کرد و از این طریق صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش هزینه‌های مربوط به نورپردازی حاصل کرد.

در نتیجه، واریابل به عنوان قطعه کلیدی در ساخت ترانسفورماتورها استفاده می‌شود و قابلیت کنترل و تنظیم ولتاژ و جریان خروجی را فراهم می‌کند. این ویژگی به طور گسترده در صنعت برق و الکترونیک استفاده می‌شود و باعث بهینه سازی کارکرد ترانسفورماتورها می‌شود.

واریابل تک فاز و سه فاز

واریاک تک فاز و واریاک سه فاز دو نوع واریاک هستند که در ترانسفورماتور‌ها کاربرد دارند.

واریاک تک فاز، نوعی واریاک است که برای تنظیم ولتاژ و جریان خروجی در ترانسفورماتور‌های تک فاز استفاده می‌شود. این نوع واریاک دارای یک پیچ‌واژگون است که می‌توان با تغییر موقعیت نسبی بین بخش‌های پلاس و ماینوس آن، ولتاژ و جریان خروجی را تنظیم کرد. واریاک تک فاز به عنوان یک کنترلر ولتاژ عمل می‌کند و برای تنظیم خروجی ترانسفورماتور در برنامه‌ها و دستگاه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

واریاک سه فاز به طور مشابهی عمل می‌کند اما برای تنظیم ولتاژ و جریان خروجی در ترانسفورماتور‌های سه فاز استفاده می‌شود. این نوع واریاک دارای سه پیچ‌واژگون مجزا است که به عنوان یک واحد تنظیمی عمل می‌کنند. با تغییر موقعیت نسبی بین بخش‌های پلاس و ماینوس هر کدام از پیچ‌واژگون‌ها، ولتاژ و جریان خروجی در ترانسفورماتور سه فاز قابل تنظیم است. واریاک سه فاز برای تنظیم ولتاژ در سیستم‌های توزیع برق سه فاز، موتورهای سه فاز و سایر برنامه‌ها و دستگاه‌های ترانسفورماتور سه فاز استفاده می‌شود.

استفاده از واریاک‌ها در ترانسفورماتورها امکان تغییر و کنترل ولتاژ و جریان خروجی را فراهم می‌کند، که بسیار مهم است برای سازگاری با نیازهای مختلف برنامه‌ها و دستگاه‌ها. همچنین، واریاک‌ها امکان افزایش و کاهش ولتاژ و جریان در طول زمان را به طور پیوسته فراهم می‌کنند، که در برخی برنامه‌ها و دستگاه‌ها خصوصاً در آزمایشگاه‌ها و صنایع برق بسیار حائز اهمیت است.

طریقه کارکرد واریابل

واریاک (Variac) یک دستگاه کنترل ولتاژ است که در ترانسفورماتور و دیگر دستگاه های الکتریکی استفاده میشود. وظیفه اصلی واریاک، تغییر ولتاژ خروجی است. این دستگاه معمولاً با استفاده از یک ترمینال ورودی و یک ترمینال خروجی عمل میکند.

کارکرد واریاک بر اساس تغییر طول مسیری است که جریان الکتریکی در آن صورت میگیرد. واریاک شامل یک قطبگیری حلزونی و یک رانده است. قطبگیری حلزونی توسط موتوری کنترل میشود که میزان زاویه بین قطبگیری و نقطه شروع رانده را تنظیم میکند. وقتی که قطبگیری حلزونی حرکت میکند، رانده به طور همزمان و به نسبت مستقیم با آن حرکت میکند.

هنگامی که قطبگیری حلزونی و رانده حرکت میکنند، تعداد لفه های رانده که در دوران حلزون تولید میشود افزایش یا کاهش مییابد. این تغییر طول مسیر به تاثیر در ولتاژ خروجی دارد. با افزایش طول مسیر، تعداد لفه های موجود در دوران حلزون کاهش مییابد و ولتاژ خروجی کاهش مییابد و برعکس.

واریاک به عنوان یک رگولاتور ولتاژ استفاده میشود. با تنظیم زاویه بین قطبگیری و نقطه شروع رانده، میتوان ولتاژ خروجی را تنظیم کرد. واریاک در ترانسفورماتورها، سیستم های صوتی، ابزار دقیق و سایر دستگاه های الکتریکی استفاده میشود تا ولتاژ مورد نیاز را به طور دقیق تامین کند.

اتو ترانسفورماتور سه فاز

اتو ترانسفورماتور سه فاز یک نوع ترانسفورماتور است که برای تبدیل ولتاژ و جریان بین سه فاز در سیستم های برقی استفاده می شود. این ترانسفورماتور ها از سه لوله جداگانه تشکیل شده اند که هر یک از آن ها در سیم پیچ های اصلی و فرعی قرار دارد.

در سیستم های برقی سه فازه، ولتاژ و جریان به صورت موازی توزیع می شود. این یعنی که در سمتی ناروندی و فازی از یک سیم پیچ جداگانه استفاده می شود. هر یک از این سیم پیچ ها بر روی یک مغناطیس قرار گرفته اند و از این طریق ولتاژ و جریان سه فاز به نرمال مقدار خود تغییر می کنند.

مزیت استفاده از اتو ترانسفورماتور سه فاز این است که به دلیل استفاده از سه فاز به جای یک فاز، توان بیشتری تولید می کند. همچنین، سیستم های برقی سه فازه به طور کلی بهینه تر، کارآمدتر و کم هزینه تر هستند.

اتو ترانسفورماتور های سه فاز در صنایع مختلفی مانند صنعت برق، راه آهن، استخراج نفت و گاز، معادن و ساختمان ها استفاده می شوند. این ترانسفورماتور ها به دلیل عملکرد قابل اعتماد و ایمنی بالا، بخش مهمی از سیستم های برقی هر صنعتی را تشکیل می دهند.

بنابراین، اتو ترانسفورماتور سه فاز یک تکنولوژی حیاتی برای توزیع برق سه فاز است که در بسیاری از صنایع و ساختمان ها استفاده می شود. این ترانسفورماتور ها توان ولتاژ و جریان را تبدیل می کنند و به انتقال برق از مبدا به مصرف کننده کمک می کنند.

قیمت

قیمت واریابل به معنی نسبت تعداد لفافهای نوار در دو قسمت اصلی ترانسفورماتور است. این دو قسمت عبارتند از قسمت ورودی یا سوی یال و قسمت خروجی یا سوی قابل تنظیم. با تغییر نسبت تعداد لفافها بین این دو قسمت، ولتاژ و جریان ورودی به ترانسفورماتور تغییر می‌کند تا مقدار مورد نظر در خروجی بدست آید.

قیمت واریابل بستگی به نوع و کاربرد ترانسفورماتور دارد. در ترانسفورماتورهای کوچک مورد استفاده در لوازم خانگی مانند شارژرها، قیمت واریابل به صورت دستی تنظیم می‌شود. در ترانسفورماتورهای بزرگتر که در سیستم‌های قدرت استفاده می‌شوند، قیمت واریابل به صورت خودکار توسط یک رگولاتور کنترل می‌شود.

قیمت واریابل تاثیر زیادی بر عملکرد و کارایی ترانسفورماتور دارد. با تنظیم صحیح قیمت واریابل، می‌توان ولتاژ و جریان مورد نیاز را به خروجی ترانسفورماتور رساند و مشکلاتی نظیر افزایش حرارت و نویز را کاهش داد. همچنین، تغییر نسبت تعداد لفافها باعث افزایش یا کاهش خروجی توان ترانسفورماتور خواهد شد.

در نهایت، برای انتخاب صحیح قیمت واریابل در ترانسفورماتور، باید با مشاوره کارشناسان متخصص در زمینه الکترونیک و برق، نیازها و محدودیت‌های خاص خود را مورد بررسی قرار داد و مطابق با آن‌ها تنظیمات لازم را انجام داد.